V-League 2025/26: Tranh cãi câu chuyện suất ngoại binh

Nhiều câu lạc bộ tại V-League gần đây đã gửi công văn đến VPF (Công ty Cổ phần Bóng đá Chuyên nghiệp Việt Nam) với mong muốn thay đổi điều lệ, cho phép sử dụng 4 ngoại binh cùng lúc trên sân ở mùa giải 2025-2026.

Hiện tại, các đội chỉ được đăng ký 4 ngoại binh nhưng giới hạn 3 người được ra sân cùng lúc. Đề xuất này hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích cho các câu lạc bộ, đặc biệt là những đội bóng có tham vọng ở đấu trường châu lục, đồng thời kỳ vọng nâng cao chất lượng và tính hấp dẫn của V-League.

Tuy nhiên, nó cũng đặt ra những thách thức đáng kể về cơ hội thi đấu của cầu thủ nội và định hướng phát triển bóng đá Việt Nam. Việc sửa đổi điều lệ giải đấu không phải là điều quá khó nếu nó thực sự mang lại lợi ích phát triển cho bóng đá nước nhà.

Thế nhưng câu hỏi đặt ra là liệu các câu lạc bộ còn lại ở V-League có ủng hộ, và Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) cũng như VPF có mạnh dạn thực hiện thay đổi này hay không. Bởi lẽ, tăng thêm một ngoại binh trên sân đồng nghĩa với việc lấy đi cơ hội thi đấu của một cầu thủ nội.

1 - Xu hướng của bóng đá Đông Nam Á

Trong bối cảnh V-League vẫn đang cân nhắc, các giải đấu hàng đầu khu vực như Indonesia, Thái Lan và Malaysia đã và đang có những điều chỉnh mạnh mẽ về số lượng ngoại binh. Điều này cho thấy một xu hướng chung nhằm tăng cường tính cạnh tranh và thu hút khán giả.

Super League Indonesia: Mùa giải 2025-2026, các câu lạc bộ Indonesia sẽ được phép đăng ký tới 11 cầu thủ ngoại và sử dụng 8 người cùng lúc trên sân. Con số này tăng đáng kể so với 8 ngoại binh đăng ký và 6 người ra sân ở mùa giải trước.

Tuy nhiên, việc này cũng vấp phải sự phản đối từ Chủ tịch Hiệp hội Cầu thủ chuyên nghiệp Indonesia (APPI) Andritany Ardhiyasa, người bày tỏ lo ngại rằng việc tăng số lượng ngoại binh có thể gây bất lợi cho các tài năng trong nước, làm giảm cơ hội ra sân của họ cả ở cấp câu lạc bộ lẫn đội tuyển quốc gia.

Thai League (Thái Lan): Thái Lan cũng đã có những thay đổi lớn khi tăng số lượng cầu thủ ngoại đăng ký và đặc biệt là trao thêm cơ hội cho các cầu thủ từ Đông Nam Á. Mỗi câu lạc bộ có thể đăng ký tối đa 7 ngoại binh và không giới hạn số lượng cầu thủ từ Đông Nam Á.

Trên sân, các đội được sử dụng cùng lúc 5 ngoại binh và 2 cầu thủ AFF. Trước đây, Thai League cho phép đăng ký tối đa 6 cầu thủ nước ngoài (1 từ châu Á) và không quá 3 cầu thủ từ Đông Nam Á. Sự thay đổi này nhằm tăng cường tính cạnh tranh và thu hút người hâm mộ.

Malaysia Super League (MFL): Liên đoàn bóng đá Malaysia (MFL) cũng đã điều chỉnh số lượng cầu thủ ngoại được đăng ký trong mỗi trận đấu. Quy định các câu lạc bộ được đăng ký đến 15 ngoại binh vẫn được giữ nguyên.

Tuy nhiên, số lượng cầu thủ ra sân sẽ là 6 (chính thức) + 3 (dự bị) thay vì 7+2 như trước. MFL cho rằng sự điều chỉnh này vẫn giúp tăng thêm sức hấp dẫn và tính cạnh tranh cho giải đấu, đồng thời giúp phát triển tài năng trong nước.

2 - Ưu và nhược điểm

Ưu điểm

Việc gia tăng số lượng và chất lượng ngoại binh trên sân chắc chắn sẽ mang lại những lợi ích rõ rệt, nhưng cũng đi kèm với những hạn chế đáng để cân nhắc kỹ lưỡng.

Nâng cao tính hấp dẫn và chất lượng giải đấu

Ngoại binh đẳng cấp sẽ giúp các trận đấu ở V-League trở nên kịch tính, hấp dẫn và có chất lượng chuyên môn cao hơn. Sự hiện diện của các cầu thủ ngoại có kỹ thuật và tư duy tốt sẽ làm tăng nhịp độ và tính cạnh tranh của từng trận đấu. Điều này đã được chứng minh qua Thai League, giải đấu đã vươn lên vị trí số 1 khu vực theo xếp hạng của AFC nhờ sự tràn ngập của ngoại binh cùng cơ sở vật chất tốt.

Thúc đẩy nâng cao trình độ cầu thủ nội 

Các cầu thủ nội được tập luyện và thi đấu cùng hoặc đối đầu với các ngoại binh sẽ có cơ hội học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật và tư duy chiến thuật. Sự cọ xát với những cầu thủ có đẳng cấp cao hơn sẽ giúp họ phát triển nhanh chóng. Bên cạnh đó, việc giải đấu gia tăng số lượng ngoại binh đăng ký cũng sẽ thúc đẩy các cầu thủ nội phải cố gắng tập luyện và phát triển bản thân nhiều hơn nhằm cạnh tranh cơ hội ra sân.

Hỗ trợ các câu lạc 

Với các đội bóng có tham vọng, việc được sử dụng nhiều ngoại binh không chỉ giúp họ chinh phục danh hiệu trong nước mà còn tự tin hơn khi vươn ra sân chơi châu lục, nơi các đối thủ thường có chất lượng ngoại binh vượt trội.

Nhược điểm

Bên cạnh điểm cộng, sử dụng nhiều ngoại binh mang theo không ít rủi ro. Đầu tiên là giảm cơ hội ra sân của cầu thủ nội. Đây là mối lo ngại lớn nhất.

Việc tăng thêm 1 ngoại binh trên sân đồng nghĩa với việc lấy đi cơ hội thi đấu của 1 cầu thủ nội. Thực tế trong 12 năm qua, dù V-League chỉ cho phép đăng ký 3 ngoại binh, nhưng đã dẫn đến tình trạng nhiều tiền đạo nội danh tiếng không thể cạnh tranh vị trí, buộc họ phải ngồi dự bị hoặc thi đấu trái sở trường.

Cầu thủ trẻ càng ít có cơ hội ra sân hơn, làm chậm quá trình trưởng thành của họ. Đây cũng là lý do khiến các huấn luyện viên trưởng Đội tuyển Việt Nam như Park Hang-seo hay Philippe Troussier nhiều lần than phiền về việc thiếu tiền đạo giỏi hoặc cầu thủ trẻ ít được thi đấu để tích lũy kinh nghiệm.

Thứ hai, nguy cơ phụ thuộc vào ngoại binh. Việc quá phụ thuộc vào ngoại binh có thể khiến bóng đá nội mất đi bản sắc và không phát triển bền vững các tài năng trẻ, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp cầu thủ chất lượng cho các đội tuyển quốc gia trong tương lai.

3 - Hướng đi nào cho bóng đá Việt Nam?

Bóng đá Việt Nam khó có thể cho phép đăng ký nhiều ngoại binh như cách Thái Lan, Malaysia hay Indonesia đang làm trong thời điểm hiện tại, bởi nền tảng cầu thủ nội còn khá mỏng và đang trong quá trình chuyển giao.

Tuy nhiên, việc cho phép đăng ký 4 ngoại binh và ra sân cùng lúc 4 ngoại binh ở V-League 2025-2026 cũng không phải là điều gì quá ghê gớm. Thực tế, bóng đá Việt Nam từng có lúc cho phép đăng ký đến 7 ngoại binh và ra sân cùng lúc 5 người ở giai đoạn đầu bước lên chuyên nghiệp.

Do đó, đề xuất 4 ngoại binh ra sân cùng lúc nếu được VPF đồng ý có thể chỉ càng thúc đẩy cầu thủ nội phải nỗ lực hơn nữa.

 Điều cần bàn hơn cả đối với VFF hay VPF là làm sao để tạo thêm cơ hội ra sân cho cầu thủ trẻ ở V-League, buộc các câu lạc bộ phải chú trọng đào tạo trẻ tốt hơn, và xây dựng thêm sân chơi cho cầu thủ trẻ có thể cọ xát nhiều hơn. Đó mới là những yếu tố cốt lõi giúp thay đổi và phát triển bền vững bóng đá Việt Nam trong tương lai.

Việt Nam cần một chiến lược dài hạn hơn là chỉ đơn thuần chạy theo số lượng ngoại binh của các quốc gia khác. Việc cân bằng hài hòa giữa việc nâng cao chất lượng giải đấu bằng ngoại binh và phát triển bền vững cầu thủ nội là điều tối quan trọng để bóng đá Việt Nam có thể vươn tầm, không chỉ ở cấp câu lạc bộ mà còn ở cấp độ đội tuyển quốc gia.