Lịch sử Câu lạc bộ Manchester United: Di sản vĩ đại của Quỷ…

I. Thành lập và những năm đầu tiên (1878 – 1902)

Manchester United khởi nguồn là Newton Heath LYR Football Club, thành lập năm 1878 bởi các công nhân xưởng xe lửa của công ty Lancashire and Yorkshire Railway (LYR), đặt tại khu Newton Heath, Manchester.

Ban đầu, đội bóng mang màu áo xanh lá và vàng, thi đấu với các đội bóng cùng ngành đường sắt. Trận đấu chính thức đầu tiên diễn ra vào năm 1880, Newton Heath thua đội dự bị Bolton Wanderers 0-6.

Vào năm 1892, đội bóng gia nhập Football League nhưng gặp khó khăn tài chính và bị rớt hạng. Đến tháng 1 năm 1902, CLB đứng bên bờ vực phá sản với khoản nợ 2.670 bảng (khoảng 370.000 bảng theo giá trị hiện tại). Đội trưởng Harry Stafford đã thuyết phục thành công bốn doanh nhân địa phương, trong đó có John Henry Davies, người đã đầu tư và trở thành chủ tịch mới của CLB.

Ngày 24 tháng 4 năm 1902, Newton Heath chính thức đổi tên thành Manchester United Football Club, mở ra một kỷ nguyên mới.

II. Giai đoạn Mangnall và chuyển đến Old Trafford (1902 – 1915)

Ernest Mangnall được bổ nhiệm làm HLV trưởng năm 1903. Ông giúp United thăng hạng năm 1906, giành chức vô địch First Division lần đầu tiên năm 1908, đoạt FA Cup năm 1909 và đoạt Charity Shield đầu tiên trong lịch sử.

Với tham vọng phát triển, CLB chuyển từ sân Bank Street đến Old Trafford năm 1910. Trong mùa giải đầu tiên tại sân mới, Manchester United thắng Liverpool 3-0 trong trận khai trương.

Đến năm 1911, United vô địch giải hạng Nhất lần thứ hai. Tuy nhiên, Ernest Mangnall rời đội năm 1912 để dẫn dắt đối thủ cùng thành phố là Manchester City, khiến CLB rơi vào khủng hoảng sau đó.

III. Suy thoái và biến động (1915 – 1945)

Giai đoạn 1915–1945 là thời kỳ khó khăn với Manchester United. Sau Thế chiến thứ nhất, đội bóng bị xuống hạng năm 1922 và chỉ thăng hạng lại năm 1925. Từ năm 1927, sau cái chết của chủ tịch John Henry Davies, CLB rơi vào khủng hoảng tài chính.

Năm 1931, doanh nhân giàu có James W. Gibson đã đầu tư 2.000 bảng để cứu đội bóng. Dù vậy, Manchester United vẫn thi đấu không ổn định, thường xuyên lên xuống giữa hai hạng đấu. Đội kết thúc mùa giải 1933–34 ở vị trí thứ 20 tại giải hạng Nhì, chỉ cách suất xuống hạng đúng 1 điểm, thấp nhất trong lịch sử đội bóng.

Trong Thế chiến II, sân Old Trafford bị đánh bom và hư hỏng nặng. Từ đó, United phải mượn sân của Manchester City để thi đấu.

IV. Kỷ nguyên Sir Matt Busby và bi kịch Munich (1945 – 1969)

1. Tái thiết sau chiến tranh

Sir Matt Busby được bổ nhiệm làm HLV năm 1945, yêu cầu quyền kiểm soát toàn diện về chiến thuật, tuyển dụng và đào tạo, điều chưa từng có ở bóng đá Anh thời đó. Ông nhanh chóng xây dựng một đội hình trẻ trung, giàu tiềm năng.

United vô địch giải hạng Nhất năm 1952, lần đầu tiên sau 41 năm. Với thế hệ “Busby Babes” gồm Duncan Edwards, Eddie Colman, Tommy Taylor và Roger Byrne, đội bóng tiếp tục giành danh hiệu năm 1956, 1957 và lọt vào bán kết Cúp C1.

2. Thảm họa hàng không Munich

Ngày 6 tháng 2 năm 1958, sau trận hòa với Red Star Belgrade, máy bay chở đội bóng gặp nạn tại Munich, Đức. Vụ tai nạn khiến 23 người thiệt mạng, trong đó có 8 cầu thủ và nhiều thành viên ban huấn luyện, phóng viên.

Huyền thoại Sir Matt Busby thoát nạn tuy nhiên phải mất nhiều tháng để hồi phục. Người thay thế ông là trợ lý Jimmy Murphy tạm quyền và đưa đội lọt vào chung kết FA Cup 1958. Dù thất bại, United nhận được sự tôn trọng toàn cầu vì tinh thần kiên cường, vượt qua nghịch cảnh.

3. Trở lại đỉnh cao

Busby tái thiết CLB với bộ ba huyền thoại: George Best,  Sir Bobby Charlton và Denis Law, với biệt danh “United Trinity”. United vô địch giải đấu năm 1965, 1967 và đặc biệt là Cúp C1 châu Âu năm 1968, đánh bại Benfica 4-1 tại Wembley.

Manchester United trở thành đội Anh đầu tiên vô địch châu Âu. Busby rút lui năm 1969, để lại di sản vĩ đại.

V. Khủng hoảng kéo dài sau Busby (1969 – 1986)

Giai đoạn hậu Busby chứng kiến hàng loạt HLV thất bại: Wilf McGuinness, Frank O’Farrell, Tommy Docherty, Dave Sexton và Ron Atkinson. Dù có các danh hiệu như FA Cup (1977, 1983, 1985), CLB vẫn không thể cạnh tranh chức vô địch quốc nội.

Năm 1974, Man United xuống hạng nhưng thăng hạng ngay năm sau. Các ngôi sao như Bryan Robson, Norman Whiteside, Steve Coppell vẫn không thể giúp CLB thoát cảnh phập phù.

VI. Kỷ nguyên vàng Sir Alex Ferguson (1986 – 2013)

1. Khởi đầu gian khó

HLV Alex Ferguson đến từ CLB Aberdeen năm 1986 tạo ra kỉ nguyên vàng cho Man Utd, tuy nhiên ban đầu ông gặp nhiều chỉ trích từ người hâm mộ và báo chí. Dù giành FA Cup năm 1990 và Cúp C2 châu Âu năm 1991, ông chỉ thực sự thành công từ mùa giải 1992–93, khi United vô địch Ngoại Hạng Anh mùa đầu tiên.

2. Giai đoạn thống trị

Trong 21 năm tiếp theo, Ferguson đưa Manchester United đến thời kỳ rực rỡ nhất CLB, biến Man Utd trở thành gã khổng lồ của bóng đá Anh và Châu Âu:

• 13 chức vô địch Ngoại Hạng Anh
• 5 FA Cup
• 2 Champions League (1999, 2008)
• 4 League Cup
• 2 Cúp thế giới cấp CLB (1999, 2008)

Đặc biệt, mùa 1998–99 là đỉnh cao khi United lập cú ăn ba lịch sử. Với những ngôi sao như Ryan Giggs, David Beckham, Paul Scholes, Roy Keane và Dwight Yorke, họ đã đánh bại Bayern Munich trong trận chung kết Champions League nghẹt thở, nâng cao chiếc cúp UEFA Champions League danh giá lần thứ 2.

Ferguson giải nghệ năm 2013, trở thành HLV thành công nhất lịch sử bóng đá Anh.

VII. Thời kỳ hậu Ferguson: Hỗn loạn và tái thiết (2013 – nay)

1. Suy thoái

David Moyes kế nhiệm Ferguson nhưng bị sa thải chỉ sau 10 tháng. Các đời HLV sau đó như Louis Van Gaal, Jose Mourinho, Ole Gunnar Solskjaer, Erik Ten Hag dù giành một số danh hiệu như FA Cup (2016), Europa League (2017), EFL Cup (2023) đều không mang lại sự ổn định, và đáp ứng kỳ vọng của BLĐ cùng các CĐV Quỷ Đỏ.

Trong những năm gần đây, Manchester United nhiều lần bị loại khỏi Champions League, kết thúc mùa giải ngoài top 4, bị Liverpool và Manchester City bỏ xa về hiệu suất và danh hiệu.

2. Hiện tại

Tháng 11 năm 2024, Ruben Amorim được bổ nhiệm làm HLV trưởng thay Erik ten Hag. Mùa giải 2024–25, đội cán đích ở vị trí thứ 15, tệ nhất kể từ năm 1974.

Tuy nhiên, United vẫn vào đến chung kết Europa League và chỉ chịu thua Tottenham 0-1. Với sự đầu tư chiến lược từ Jim Ratcliffe và đội ngũ Ineos, CLB đang được kỳ vọng trở lại đỉnh cao trong những năm tới.

VIII. Sân vận động Old Trafford: Di sản sống

Khánh thành năm 1910, sân vận động Old Trafford ban đầu có sức chứa hơn 77.000 người. Sân bị đánh bom trong Thế chiến II, được xây lại với sự hỗ trợ từ chính phủ. Sau nhiều lần tu sửa, Old Trafford hiện có sức chứa 74.310 người.

Đây là sân vận động lớn nhất nước Anh thuộc sở hữu CLB, từng tổ chức các sự kiện lớn như:

• VCK World Cup 1966
• EURO 1996
• Olympic London 2012
• Chung kết Champions League 2003 (nữ)
• Các trận derby huyền thoại với Liverpool, Man City

Năm 2025, Manchester United chính thức thông báo kế hoạch xây sân mới 100.000 chỗ bên cạnh Old Trafford, do tập đoàn Foster and Partners thiết kế. Sân cũ sẽ được chuyển thành nơi thi đấu cho đội nữ và học viện.

IX. Bản sắc và văn hóa CLB

1. Màu sắc và biểu tượng

Từ năm 1902, màu áo truyền thống của Manchester United là áo đỏ, quần trắng và tất đen, hình ảnh đã gắn liền với thương hiệu Quỷ Đỏ suốt hơn một thế kỷ. Biểu tượng của câu lạc bộ cũng mang nhiều ý nghĩa: hình ảnh tàu buồm đại diện cho tinh thần thương mại và di sản hàng hải của thành phố Manchester, trong khi hình ảnh quỷ đỏ, Red Devil thể hiện biệt danh nổi tiếng và tinh thần chiến đấu không khoan nhượng của đội bóng.

Bên cạnh đó, bài hát “Glory Glory Man United” được xem là khúc ca truyền thống, vang lên mỗi khi đội bóng ra sân thi đấu. Khẩu hiệu chính thức của câu lạc bộ là “Youth, Courage, Greatness”, thể hiện triết lý phát triển cầu thủ trẻ, lòng dũng cảm và khát vọng vươn tới sự vĩ đại.

2. CĐV và sự ủng hộ toàn cầu

Manchester United sở hữu một cộng đồng người hâm mộ khổng lồ với hơn 75 triệu CĐV trên toàn thế giới. Câu lạc bộ hiện có Fan Club chính thức tại 24 quốc gia, phản ánh mức độ lan tỏa và sức hút toàn cầu của thương hiệu này.

Tại sân Old Trafford, khu vực khán đài “Stretford End” nổi tiếng là nơi hội tụ của những cổ động viên cuồng nhiệt nhất, thường xuyên tạo nên bầu không khí cuồng nhiệt và treo các biểu ngữ mang tính biểu tượng. Không chỉ trung thành, CĐV của Manchester United còn từng thể hiện rõ quan điểm phản đối mạnh mẽ việc tham gia Super League và cách điều hành của gia đình Glazer, cho thấy sự gắn bó sâu sắc giữa người hâm mộ và CLB.

3. Kình địch truyền thống

Manchester United có những mối kình địch lâu đời và sâu sắc trong bóng đá Anh. Trong đó, Liverpool được xem là đối thủ lớn nhất khi cả hai đội cạnh tranh trực tiếp về số danh hiệu, lịch sử và tầm ảnh hưởng. Bên cạnh đó, cuộc đối đầu giữa Manchester United và Manchester City tạo nên trận derby thành Manchester, cuộc chiến ngày càng nóng bỏng kể từ khi City trỗi dậy mạnh mẽ dưới sự đầu tư lớn.

Trong quá khứ, Arsenal từng là đối thủ lớn dưới thời Sir Alex Ferguson, đặc biệt khi đối đầu với triều đại Arsene Wenger, tạo nên một trong những giai đoạn kịch tính nhất Premier League. Ngoài ra, Leeds United cũng là đối thủ truyền thống trong cuộc đại chiến mang tên “Roses Rivalry” (Cuộc chiến Hoa Hồng), phản ánh cuộc cạnh tranh lịch sử giữa hai vùng Lancashire và Yorkshire.

X. Kỷ lục và thành tích

• Vô địch giải quốc nội nhiều nhất nước Anh: 20 lần
• FA Cup: 13 lần (xếp thứ 2)
• Champions League: 3 lần (1968, 1999, 2008)
• Europa League: 1 lần (2017)
• FIFA Club World Cup & Intercontinental Cup: mỗi danh hiệu 1 lần
• Kỷ lục ghi bàn: Wayne Rooney (253 bàn)
• Cầu thủ ra sân nhiều nhất: Ryan Giggs (963 trận)
• Bản hợp đồng đắt giá nhất: Paul Pogba – 89 triệu bảng
• Thắng đậm nhất: 10-0 trước Anderlecht (1956)
• Kỷ lục thắng Ngoại Hạng Anh: 9-0 (hai lần, 1995 và 2021)

XI. Tình hình tài chính và sở hữu

Manchester United từng được niêm yết trên sàn chứng khoán London vào năm 1991, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ về mặt tài chính trong kỷ nguyên hiện đại. Tuy nhiên, đến năm 2005, câu lạc bộ bị tập đoàn nhà Glazer từ Mỹ thâu tóm với mức giá 800 triệu bảng, trong đó phần lớn là các khoản vay có lãi suất cao. Thương vụ này nhanh chóng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ người hâm mộ khi khoản nợ của đội bóng có thời điểm lên tới 700 triệu bảng, đặt gánh nặng tài chính lên CLB và làm dấy lên lo ngại về tính bền vững.

Bước ngoặt xảy ra vào năm 2023, khi tỷ phú người Anh Sir Jim Ratcliffe chính thức mua lại 29% cổ phần Manchester United và nắm quyền điều hành mảng bóng đá. Sự xuất hiện của tập đoàn Ineos dưới quyền Ratcliffe được kỳ vọng sẽ tái cấu trúc và chuyên nghiệp hóa hoạt động thể thao của đội bóng.

Theo các tổ chức định giá quốc tế, đến năm 2024, Manchester United được định giá hơn 3,5 tỷ USD, tiếp tục nằm trong nhóm năm câu lạc bộ có giá trị lớn nhất thế giới, bất chấp thành tích thi đấu không còn ổn định trong những năm gần đây.

XII. Tầm vóc hiện tại

Manchester United tuy không còn là thế lực hàng đầu về danh hiệu trong 10 năm gần nhất. Tuy nhiên, CLB vẫn là biểu tượng bóng đá toàn cầu, với ảnh hưởng sâu rộng về thương mại, truyền thông và văn hóa.

Sự kết hợp giữa lịch sử, bản sắc mạnh mẽ và cơ hội tái cấu trúc dưới thời Jim Ratcliffe và Ruben Amorim có thể là tiền đề cho một kỷ nguyên mới. Manchester United vẫn là “gã khổng lồ ngủ quên”, nhưng tiềm năng đánh thức vẫn còn rất lớn.

Thông tin chung về Manchester United F.C.

📅 Tên đầy đủ: Manchester United Football Club
🗓️ Thành lập: 1878 (với tên Newton Heath LYR F.C.), 24 tháng 4 năm 1902 (đổi tên thành Manchester United F.C.)
Biệt danh: The Red Devils (Quỷ Đỏ), The Heathens, Busby Babes, The Reds
🏟️ Sân vận động: Old Trafford (Sức chứa: 74.197)
👔 HLV hiện tại (tháng 7/2025): Ruben Amorim

BỘ SƯU TẬP DANH HIỆU LỊCH SỬ (cập nhật đến tháng 7/2025):

🏆 Vô địch Quốc gia Anh (First Division/Premier League): 20
🏆 Cúp FA (FA Cup): 13
🏆 Cúp Liên đoàn Anh (League Cup): 6
🏆 UEFA Champions League (European Cup): 3
🏆 UEFA Europa League: 1
🏆 Cúp C2 Châu Âu (UEFA Cup Winners' Cup): 1
🏆 Siêu Cúp Châu Âu (UEFA Super Cup): 1
🏆 FIFA Club World Cup: 1
🏆 Cúp Liên lục địa (Intercontinental Cup): 1
🏆 Siêu Cúp Anh (FA Community Shield): 21

Xem Thêm:

• Lịch sử Câu lạc bộ Crystal Palace: 120 năm thăng trầm và chiến thắng lịch sử FA Cup
• Lịch sử Câu lạc bộ AS Roma: Màu áo bã trầu và nơi tình yêu lớn hơn danh hiệu